تحقیقات جدید نشان میدهد وقتی کهکشانها نه به تنهایی بلکه در قالب بخشی از یک گروه به خوشهای کهکشانی وارد میشوند، تغییر چشمگیری در آنها رخ میدهد. شبیهسازیهای پیچیده نشان میدهد کهکشانها میتوانند بیش از یک سوم جرم خود را بهدلیل پدیدهای گرانشی بهنام «مادهربایی کشندی» از دست بدهند.
نتایج این پژوهش که به سرپرستی گاندهالی جاشی (Gandhali Joshi) از دانشگاه مکمستر انجام شده است، اولین بار در مجمع عمومی سالانه انجمن نجوم کانادا ارائه شد. این تحقیق بر راههای مختلف کهکشانها برای تبدیل شدن به عضوی از یک خوشه کهکشانی متمرکز است. خوشههای کهکشانی صدها و گاهی هزاران عضو دارند و چگونه پیوستن آنها به یکدیگر، به ما از ویژگیهایشان میگوید.
جاشی دو راه ممکن برای پیوستن کهکشانها به خوشهها را بررسی کرده است: آنها میتوانند یا به صورت منفرد وارد شوند و یا اول گروهی شامل حداکثر ۳۰ کهکشان تشکیل دهند و به صورت گروه داخل شوند. با این حال، با توجه به مدل سازی رایانهای، پیوستن به گروه همواره ایدهآل نیست، چرا که ممکن است کهکشانها تا ۴۰ درصد جرم خود را از دست بدهند؛ این جرم سهم بقیه خوشه میشود.
جاشی در بیانهای گفت: «اگر ما بتوانیم با قطعیت بگوییم که چه مقدار جرم کاسته میشود، به ما کمک میکند تا فرآیندهای فیزیکیای که کهکشانها را تحت تاثیر قرار میدهد درک کنیم. همه اینها به پی بردن به نحوه تکامل کهکشانها و آنچه در این محیطهای متراکم برایشان اتفاق میافتد، کمک میکند.»
این پژوهش نشان میدهد که کهکشانها با ورود به گروه، شروع به برهمکنش کرده و نیروهای گرانشی متقابل، جرم کهکشانها را از آنها بیرون میکشد. این مادهربایی کشندی وقتی کهکشانها هنگام ادغام باهم برخورد میکنند، متداول است؛ اگرچه همه کهکشانهای یک گروه یا خوشه با یکدیگر برخورد ندارند.
جرم از دست رفته در سناریوی شبیهسازی شده، تنها ماده تاریک است، مادهای مرموز و نامرئی که کهکشانها را تشکیل داده و احاطه کرده است. ماده تاریک حدود پنج ششم جرم متوسط کهکشان را دربر میگیرد، به همین دلیل است که شبیهسازیها بر آن متمرکز شده است.
جاشی برای اجرای مدل خود، از بزرگترین مرکز ابررایانه بنام سای نت (SciNet) در کانادا استفاده کرده است. با وجود قدرت این ابررایانه، ساخت مدلی با گاز، ستارهها، سیارهها و ماده سیاه، هنوز بسیار پیچیده است.
درحال حاضر جاشی قصد دارد درباره اتفاقی که برای گازها، غبارها و ستارهها درهنگام ورود کهکشان به گروه میافتد، تحقیق کند.
آیدا رضایی/ مجله نجوم
منبع: iflscience.com